096

Verwarrers | Igor Vamos (Yes Men)

Grootschalige collectieve waanideeën kenmerken de mensheid. We voeren deze waanideeën in relatie tot elkaar op. Zij worden onze overeengekomen realiteit. We treden allemaal op binnen dit kader. Het wordt voor de meesten van ons onzichtbaar. We hebben de neiging om blind te zijn voor onze eigen culturele constructies. We voeren deze ficties altijd uit, we willen die realiteit absoluut afdwingen. In die onophoudelijke opvoering van de culturele realiteit die we aldus creëren, biedt het theater ons een ademruimte. Theater is een kans om bewust op te treden voor verandering.

Met dat in het achterhoofd kies ik ervoor om de vraag ‘waarom theater’ te beantwoorden door een samenvatting/manifest te publiceren dat ik afleidde uit een oud manuscript. Doot de vreemde omstandigheden van een pandemische lockdown trof ik het toevallig aan in de collectie zeldzame boeken van de St. Andrews University. Tijdens de Britse lockdown van het coronavirus was ik namelijk in Schotland, en tijdens een van mijn dagelijkse looprondjes had ik gemerkt dat een achterdeurtje van de oude bibliotheek niet op slot was. In de totaal verlaten bibliotheek bezocht ik de collectie zeldzame boeken, waar ik een Latijnse versie ontdekte van de volgende tekst. Die was door katholieke monniken getranscribeerd van een nog oudere gestolen tekst, die meer dan 1500 jaar geleden ergens in het Midden-Oosten is ontstaan. Ik nam de originele tekst, zuiverde die uit en maakte er met behulp van vertaalsoftware en een kunstmatig intelligente manifestengenerator onderstaande tekst van. Ik schetste ook variaties op twee illustraties uit het manuscript, waarin ik de vertaling van de tekst in het Engels verwerkte. Merk op dat de vertaling nogal vrij is om de tekst voor ons vandaag betekenisvol te maken. Zo werd indertijd, toen de tekst werd geschreven waarvan het manifest is afgeleid, gedacht dat het denken plaatsvond in het hart; ik heb ervoor gekozen om het hart te vervangen door het brein, om het verstaanbaarder te maken voor het theaterpubliek van vandaag.

MANIFEST VAN DE VERWARRERS
Verwarrers zijn grensoverschrijders, vormveranderaars, vermommingsartiesten,
handlangers van Thespis die gaten scheuren in het weefsel van de consensus.

Verwarring is een waardevolle staat
Verwarring activeert het intellect
Verwarring maakt een passief publiek actief
Verwarring brengt actie teweeg

Verwarring is een grote verantwoordelijkheid
Verwar alleen van onderuit
Verwar nooit om permanent te bedriegen
Verwar alleen ten dienste van berooiden

Verwarrers dienen nooit de macht
Verwarring van bovenaf is geen verwarring: het is tirannie
Verwarring is niet bedoeld om de verkoop te stimuleren
Guerillamarketing is voor klootzakken
Verwarrers dienen de feiten
Verwar alleen om te onthullen
Verwarring herstelt de onschuld
Verwarring schokt, ontmantelt, leidt af en verduistert

Verwarring werkt volgens een cyclus van vernietiging/creatie
Verwarring schraagt de orde van het universum

Igor Vamos is stichtend lid van Yes Men, een cultuurverstorend activistenduo. Met humor en kattenkwaad willen ze de aandacht vestigen op problematische sociale en politieke kwesties. Onder hun motto dat leugens de waarheid aan het licht kunnen brengen, hebben ze degenen die over de hele wereld macht misbruiken, nagespeeld en belachelijk gemaakt. Dit noemen zij een publieke 'identiteitscorrectie'.