Naar mijn mening is de oude plicht en definitie van het theater waarover wij allen leren en die we als algemene kennis beschouwen, verloren gegaan. Ik beschouw theater niet als een forum, en evenmin als een spiegel en al helemaal niet als een hamer van ideologieën. De illusie dat het theater deze functies dient, houdt het theater in leven, maar echte toneelstukken (als we de facto geloven dat theater echte kunststukken creëert) kunnen tegenwoordig niet meer naast deze ethossen werken.

Ik ben ervan overtuigd dat mijn teleurstelling over dit feit net dat is wat me in de eerste plaats naar het theater heeft geleid. Deze contradictie, het creëren van iets nieuws op zijn ruïnes, droeg in mijn ogen de vrijheid in zich. Ooit beschreef ik wat theater voor mij betekent door het te vergelijken met een vrije val: een gruwelijk gevaar dat eeuwige vrijheid biedt. Het is als een konijnenhol, waarachter je een hele nieuwe wereld kunt ontdekken. Theater betekent voor mij een territorium en een ballingschap: het is een zelfopgelegde verbanning naar een nieuw territorium, dit territorium ontsluiten, er in rond dwalen terwijl je probeert te bedenken hoe je er het publiek over kunt berichten.

Omdat het theater abstracte ideeën verspreidt, gebruikt het een klassieke expressie. De verhalen, de karakters en waarheid die die ideeën omsloten, zijn verbannen van het twintigste-eeuwse theaterpodium en geschrapt uit de geschiedenis. De authenticiteit van het verhaal en van de personages is een geschrapt begrip. Theater is altijd auteur, ongeacht de reeds bestaande tekst. Theater is niet adaptief, het grijpt terug naar een format dat niet uit de 20ste eeuw stamt. Het vinden van gedeelde en gemeenschappelijke verhalen is de opdracht, niet het aanpassen en verwerken van het gemeenschappelijke erfgoed. De ruïnes zijn niet de bouwstenen om iets nieuws mee te creëren, maar ze bieden wel een basis om iets totaal nieuws op te construeren. De crisis van het theater komt voor een deel voort uit het verlies van zijn ethossen, en verder uit de crisis van de representatie en het politieke karakter ervan.

Ik beschouwde het publiek altijd als het meest interessante element. Meer specifiek is het de daad van het kijken die me het meest boeit. Begrijpen en een perspectief bieden aan de plaats van waaruit het publiek het allemaal bekijkt. Dit definiëren is voor mij het meest cruciaal.

Het theater verloor de oorlog tegen andere media zoals de journalistiek en het internet, de streaming sites en televisieseries. Toch heeft het in deze uitgedoofde, haast overbodige positie zijn ware context verworven. In deze donkere plek, in deze zelfopgelegde ballingschap tijd doorbrengen en een heel nieuw territorium ontdekken, dat is voor mij het verslavende aan theater en ik geloof dat het alle regels en grenzen steeds opnieuw kan doorbreken.

In zijn fysieke werkelijkheid en oorspronkelijke waarheidsgetrouwheid is theater voor mij eeuwig.

Kornel Mundruzcó is een Hongaarse regisseur en schrijver. Met zijn films won hij talrijke internationale prijzen, o.a. in Cannes en Locarno. In zijn film- en theaterproducties verdicht hij sociale en politieke fenomenen tot schokkende, vaak surreële scenario's. Zijn toneelstukken zijn o.a. vertoond op het Festival d'Avignon, het Adelaide Festival en de Ruhrtriennale.